Psikolojik Güvenlik Postası #2: Geri Bildirim, Psikolojik Güvenlik ve Daniel Pink’in Önerisi
Psikolojik Güvenliğin verimlilikle, verimliliğin motivasyonla, motivasyonun da dahil hissettirmekle, dahil hissettirmenin de geri bildirimle ilişkisinden dolayı bu platformda sıkça geri bildirim konusuna değineceğim.
Geri bildirim de -Psikolojik Güvenlik gibi- kökü derinde, kültürle yakından alakalı ve kültürümüz gereği yine Psikolojik Güvenlik gibi üzerinde ısrarla çalışmamız gereken bir konu.
Yöneticiye geri bildirim vermek (hele ki olumsuz olanı) Batı kültürlerinde de kolay değil ama ortamda yeterince Psikolojik Güvenlik yoksa yönetici de ekip arkadaşlarına olumsuz geri bildirim vermekten kaçınabiliyor.
Karşılıklı söylen(e)meyen duygu, düşünce ve taleplerin varlığı ve bunların giderek artması da bizi olmak istediğimiz noktanın maalesef tam tersi yöne itiyor…
Bunu nasıl aşacağız?
Merak etmeyin çoğunuzun maruz kaldığı tekniklerden bahsetmeyeceğim çünkü sıkıntının kaynağının uygulanan geri bildirim tekniği olmadığına inanıyorum.
Ekip arkadaşımız Serdar’ ın olumsuz geri bildirimimizden olumlu bir çıkarım yapabilmesi için olumsuz geri bildirimi duyduğunda dışından ya da büyük ihtimalle içinden veya gıyabımızda “ya hiç mi iyi bir şey yapmıyorum” dememesini sağlamamız gerekiyor çünkü bunu dediği anda gerekçemizin haklı, tekniğimizin doğru olmasının önemi, etkisi azalabiliyor.
Yöneticinin vermeye ihtiyaç hissettiği geri bildirimi rahatlıkla verebileceği, çalışanın da aldığı olumsuz geri bildirime isyan etmeyeceği Psikolojik Güvenlik ortamını oluşturmaya katkı sağlayabilecek 2 öneri paylaşacağım:
1.İdeal olumlu/ olumsuz geri bildirim oranına yaklaşmak
Geri bildirim konusunda beni çok etkilemiş 2 kaynak var:
- Kim Scoot’ ın Radical Candor –Radikal Samimiyet; İnsanlığınızı Kaybetmeden İyi Lider Olun kitabı,
- Harvard Business Review’ da (HBR) yayınlanmış “The Ideal Praise-to-Criticism Ratio” başlıklı makale.
Serdar’ ın yöneticisinde olumsuz geri bildirim aldığında minimum direnç göstermesi için gerek şart yöneticisinin adil biri olduğunuza inanması (sıfır direnç doğamız gereği makul bir beklenti değil).
HBR makalesinde bunu sağlamak için gereken olumlu/ olumsuz geri bildirim oranına yönelik bir araştırmadan bahsediliyor; sıkı durun bu oran: 5/1!
Serdar, iş ortamında yöneticisinden duyduğu her bir olumsuz geri bildirime karşılık 5 olumlu geri bildirim duymuyorsa yöneticisinin adil biri olduğunu düşünmesi güçleşebiliyor, direncinin seviyesi artabiliyor.
5/1 oranı ilk başta çok yüksek görünse de siz de benim gibi, iş pratiğini düşündüğünüzde layıkıyla yapılan işlerin, olumsuz geri bildirim gerektirenlerden -beşe birden- çok daha fazla olduğunu fark edebilirsiniz.
Sayılar üzerinden bir tartışmaya girmek istemem ama kıssadan hisse sanırım net:
Layıkıyla yapılmış işlere teşekkür etmek, emeğine sağlık demek, katma değer ve fedakarlıkları takdir etmek konusunda yeterince bonkör değilsek, öğreneceğimiz, uygulayacağımız hiçbir teknik, taktik bizi rahatlatmayacak!
2. Tavsiye istemek
Yöneticisi Serdar’ a olumsuz geri bildirim verebiliyor, peki Serdar yöneticisine olumsuz geri bildirim verebiliyor mu?
Hem yöneticiyi rahatlatacak hem de geri bildirimin muhatabı Serdar’ ın -yöneticisinin adil birisi olduğuna inandığı için- direncini azaltacak Psikolojik Güvenlik ortamını sağlanabilmesi için bu sorunun yanıtı evet olmalı!
Başta da belirttiğim üzere yöneticiye olumsuz geri bildirim vermek çoğu kültürde kolay değil ama bunun için de Türk kültüründe işlediğini test edebildiğim, bildiğim bir yöntem var: tavsiye istemek!
Bunu bana ilk düşündürten Daniel Pink’ in video blogu The Pinkcast’ teki “This is how big time performers get the feedback they need.” başlıklı videosu olmuştu.
Akabinde Harvard Business Review’ da “Stop Asking for Feedback” başlıklı makale yayınlandı.
Serdar ile görüşmenizde, ona “Serdar, şimdi beni bırakalım. Senden duymak istediğim, benim yerim olsan sen ne yapardın, bana bunu anlat lütfen” derseniz, onun konuşmasını, aklındakileri paylaşmasını kolaylaştırabilirsiniz…
Kısa süre önce sokakta herkesin bildiği bir holdingimizin -ekibinin konuşmasından çok ama çok memnun kalmış- direktörlerinden birinden şunu duydum ve ben de çok mutlu oldum:
“Öneriyi uyguladım ve hepsi döküldüler!” 🙂
Özetle;
Daha çok teşekkür ve takdir edip, arkadaşlarımızdan açıkça tavsiye istemek Psikolojik Güvenlik ve buna bağlı verimlilik için çok kritik olan geri bildirim kültürünü geliştirmek yolunda bize yardımcı olabilir…
Sağlıkla kalın! 🙂
Serdar Salepcioğlu